Luật Đất Đai 2024 chính thức có hiệu lực từ 1/8/2024, sớm hơn dự kiến ban đầu. Luật Đất Đai 2024 hứa hẹn sẽ có tác động tích cực đến mọi mặt xã hội cũng như các tầng lớp nhân dân. Luật Hồng Đức tổng hợp 10 điểm mới Luật Đất Đai 2024 có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người sử dụng đất như sau:
1. Đất không có giấy tờ sử dụng trước 1/7/2024 được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Theo đó, trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước ngày 1/7/2014 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Theo đó, tại Điều 138 Luật Đất đai 2024, quy định cụ thể việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo thời điểm sử dụng đất:
- Trước ngày 18/12/1980
- Từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993
- Từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014
Trước đây, tại Luật đất đai 2013 có quy định đối với trường hợp đất sử dụng trước 1/7/2014. Tuy nhiên, việc xem xét để được cấp GCN khắt khe hơn, gây nhiều khó khăn cho người sử dụng đất.
Điểm mới Luật đất đai 2024 đã có những quy định tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất. Có cơ hội được cấp Giấy chứng nhận đối với thửa đất mà mình đang sử dụng. Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người sử dụng đất.
2. Bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường
Hiện nay, khung giá đất được ban hành định kỳ 5 năm/lần và là căn cứ để UBND tỉnh xây dựng bảng giá đất tại địa phương.
Việc bỏ khung giá đất, đồng nghĩa với việc các tỉnh sẽ tự quyết định Bảng giá đất mà không phụ thuộc vào giá đất tối thiểu – tối đa của khung giá đất. Tại điểm a, khoản 1, Điều 158 Luật đất đai 2024 nêu rõ:
“Điều 158. Nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất
1. Việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:
a) Phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường;”
Theo đó, Khi địa phương xây dựng Bảng giá đất theo nguyên tắc giá thị trường thì khi thu hồi, bồi thường giá bồi thường cũng sẽ tăng lên. Điều này là có lợi cho cho người dân khi có đất bị thu hồi. So với hiện nay, giá bồi thường được xác định theo bảng giá đất nhà nước, gây thiệt hại lớn cho người dân.
3. Thêm nhiều trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất từ ngày 1/8/2024
Điều 157 Luật đất đai 2024 bổ sung thêm các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất như:
– Đất để làm bãi đỗ xe, xưởng bảo dưỡng phục vụ hoạt động vận tải hành khách công cộng; đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm;
– Sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt chuyên dùng; đất xây dựng công trình công nghiệp đường sắt; đất xây dựng công trình phụ trợ khác trực tiếp phục vụ công tác chạy tàu, đón tiễn hành khách, xếp dỡ hàng hóa của đường sắt;
– Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư;
– Sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng nhà xưởng sản xuất
– Sử dụng đất xây dựng công trình cấp nước sạch và thoát nước, xử lý nước thải tại khu vực đô thị và nông thôn;
– Sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp quân đội, công an;
– Hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi.
4. Điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp đơn giản hơn
Theo đó, khi Luật đất đai 2024 có hiệu lực, hộ gia đình cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư/trong cùng thửa đất hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải đất ở sang đất ở chỉ cần đáp ứng điều kiện:
- Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt
Như vậy, không cần phải đáp ứng kế hoạch sử dụng đất cấp hằng năm của địa phương mà chỉ cần phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã ban hành. Trong khi đó, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được ban hành theo thời kỳ 10 năm/lần. Vì vậy, cơ hội để chuyển mục đích sử dụng đất sẽ dễ dàng hơn cho người dân.
5. Có nhiều hình thức bồi thường cho người dân khi bị thu hồi đất
Trước khi Luật đất đai 2024 có hiệu lực, Luật đất đai 2013 chỉ quy định hình thức bồi thường gồm:
- Bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng
- Bồi thường bằng tiền (trong trường hợp không có đất để bồi thường)
Luật đất đai 2024 được thông qua, đã quy định 4 hình thức bồi thường bao gồm:
- Giao đất có cùng mục đích sử dụng;
- Bồi thường bằng tiền;
- Bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi
- Nhà ở
Như vậy, việc đa dạng hình thức bồi thường tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc lựa chọn hình thức phù hợp với thực tế sử dụng.
6. Thu hồi đất nông nghiệp được bồi thường bằng đất ở/nhà ở
Tại khoản 6 Điều 111 Luật đất đai 2024 có quy định:
“6. Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở, nếu đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95 của Luật này mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư. “
Theo đó, hộ gia đình cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp nếu:
- Đủ điều kiện bồi thường về đất;
- Có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở
- Địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở
thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư. Điều này để bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi.
7. Phải bàn giao nhà ở tái định cư mới được thu hồi đất
Đây là một điểm sáng tích cực bảo vệ quyền lợi người dân bị thu hồi đất. Tránh trường hợp như hiện nay, người dân mất đất nhưng không có nhà ở, không biết đi đâu về đâu.
Khoản 3, Điều 80 Luật đất đai 2024 quy định:
“3. Điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của Luật này.”
Tại khoản 6 Điều 91 Luật này quy định:
“6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.”
Như vậy, việc bố trí tái định cư, bàn giao nhà ở tái định cư phải hoàn thành mới được thu hồi đất. Bảo vệ tuyệt đối quyền lợi của người sử dụng đất
8. Bổ sung thêm các khoản hỗ trợ cho người dân bị thu hồi đất
Ngoài các khoản hỗ trợ như quy định tại Luật đất đai 2013. Luật đất đai 2024 quy định thêm các khoản hỗ trợ cho người dân như:
– Hỗ trợ di dời vật nuôi;
– Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.
9. Cá nhân không sản xuất nông nghiệp vẫn được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa
Luật đất đai 2013 quy định hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì không được nhận chuyển nhượng, tặng cho đất trồng lúa. Tuy nhiên, Luật đất đai 2024 đã bỏ quy định này. Theo đó, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn có thể nhận chuyển nhượng, tặng cho đất trồng lúa.
10. Tăng hạn mức chuyển nhượng đất nông nghiệp
Khoản 1 Điều 177 Luật đất đai 2024 quy định:
“1. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 176 của Luật này.”
Theo đó, việc mở rộng hạn mức sở hữu đất nông nghiệp cho phép cá nhân có điều kiện tích tụ đất nông nghiệp theo quy mô lớn. Từ đó có thể ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, phát triển những vùng sản xuất nông nghiệp hiện đại. Nhằm tăng thu nhập và phát triển kinh tế xã hội. Đặc biệt trong thời điểm hiện nay, khi sản xuất nông nghiệp sạch đang là xu hướng phát triển của xã hội.
Trên đây là tổng hợp của chúng tôi về các điểm mới Luật đất đai 2024, có hiệu lực từ 1/8/2024.
Bạn đọc có nhu cầu tư vấn các quy định pháp luật đất đai, vui lòng liên hệ chúng tôi:
CÔNG TY TNHH TV HỒNG ĐỨC LAW
: Ngô Sĩ Liên, P.Tân Sơn, TP Thanh Hóa
: Mr Sơn – 0865.425.922
: luathongducthanhhoa.com
: luathongducth@gmail.com